رنگرزی به عملیاتی گفته می شود که در طی آن کالای نساجی در محلولی که شامل مواد رنگرزی و مواد ضروری دیگر است رنگ شود و رنگ نسبتا بادوامی به دست آورد. این بدان معنی است که رنگ کالای رنگرزی شده نباید به آسانی در اثر شستشو و یا در معرض نور زایل گردد.

نیل که از زمان های بسیار قدیم به کار برده می شود دارای خواص ثباتی بهتری از مواد رنگرزی مصنوعی اولیه بوده و با بکار بردن روش هایی که کاملا براساس دانش تجربی بود نتایج شگفت انگیزی به دست آمد. این مواد متعلق به گروهی است که به نام مواد رنگرزی خمی شناخته شده است. همه آنها قابلیت انجام واکنش اکسیداسیون و احیاء بصورت برگشت پذیر را دارند. حالت اکسید شده پیگمنت غیر محلول است و ترکیب احیاء شده در قلیا محلول بوده و تمایل جذب نسبت به پنبه دارد. درک ساختار شیمیایی و سنتز در سال 1880 به وسیله Van Bayer انجام شد. سپس آقای Rene Bone به وسیله ذوب بتا آمینو آنتراکینون با پتاس یک ماده غیر محلول آبی رنگ که در ظاهر شبیه به نیل بود را به دست آورد و بدین ترتیب بعد از این کشف یک دوره جدید توسعه مواد رنگرزی خمی آغاز گردید. این ماده ثابت کرد که دارای خواص ماده رنگرزی خمی است و تحت نام ایندانترن آبی به بازار تجارت عرضه شد. خواص ثباتی برجسته این نوع رنگ ها باعث شده تا کاربرد آنها برای مقاصد زیادی دارای اهمیت فوق العاده ای باشد.

خرید متن کامل این پایان نامه :

رنگ های خمی دارای افینیته به پارچه های پنبه ای، پشم و ابریشم در حالت لوکو است اما دارای افینیته کمی به پارچه های سنتتیک از قبیل پلی استر دارد، اما با بهره گرفتن از ایجاد لوکوی اسیدی و فرم غیر یونی می توان پارچه های پلی استر را با این نوع رنگزا رنگرزی کرد. اهمیت استفاده از این نوع رنگ ها به سبب ثبات شستشویی خوب آنها است. در رنگرزی پنبه با رنگ های خمی Ring Dyeing ایجاد می شود اما در الیاف پلی استر رنگ داخل الیاف نفوذ می کند. در این بین استفاده از دستگاه آلتراسونیک و امواجی که به حمام منتقل می کند و با ایجاد پدیده کاویتیشن می تواند باعث تسریع نرخ نفوذ رنگ داخل الیاف، کاهش اندازه ذرات رنگ های خمی که دارای اندازه های شود. همچنین امواج آلتراسونیک باعث کاهش مناطق کریستالی در الیاف پلی استر می شود که این خود عاملی برای نفوذ بیشتر رنگ است.